Rechtsvorm kiezen: zo voorkom je kostbare fouten

Wanneer je een bedrijf wilt starten, sta je voor een belangrijke keuze: ga je voor een eenmanszaak, VOF, maatschap of BV? Veel starters kiezen de makkelijkste weg en beginnen als eenmanszaak: snel geregeld en zonder notariskosten. Maar is dat wel de juiste rechtsvorm? De verkeerde keuze kan leiden tot persoonlijke aansprakelijkheid, fiscale nadelen of problemen bij het aantrekken van investeerders. Via deze blog kun je voor jezelf bepalen welke rechtsvorm het beste past bij jouw persoonlijke situatie en hoe je juridische risico’s voorkomt.
Eenmanszaak: simpel maar risicovol

De eenmanszaak is de meest gekozen rechtsvorm voor starters. Zo ben je binnen een dag geregistreerd bij de Kamer van Kamer en kun je direct aan de slag. Oprichtingskosten zijn er vrijwel niet en je administratie blijft relatief eenvoudig. Voor kleine, risicoarme activiteiten zoals advisering of freelance werk is dit vaak een goede keuze.

Let wel op: bij een eenmanszaak blijf je persoonlijk aansprakelijk voor alle bedrijfsschulden. Gaat het mis, dan kunnen schuldeisers met andere woorden beslag leggen op je privévermogen, inclusief je huis en spaargeld. Ook fiscaal ben je beperkt: je valt onder de inkomstenbelasting met tarieven tot 49,5%, terwijl een BV slechts 19-25,8% vennootschapsbelasting betaalt. Voor winstgevende bedrijven of ondernemingen met financiële risico’s is een eenmanszaak daarom vaak niet de slimste keuze. Bekijk daarom goed de voor- en nadelen.

BV oprichten: bescherming tegen aansprakelijkheid

Een besloten vennootschap (BV) biedt daarentegen meer bescherming, aangezien deze kwalificeert als een zelfstandige juridische entiteit. Dit betekent dat bij een faillissement de schuldeisers beperkt zijn tot het vermogen van de BV en je privévermogen beschermd blijft. Deze scheiding tussen zakelijk en privé is cruciaal op het moment dat je bijvoorbeeld personeel aanneemt, grote investeringen doet of financiële risico’s loopt.

Een BV oprichten kost doorgaans tussen de €500,- en €1.000,- aan notariskosten, plus een verplicht startkapitaal van €0,01 (symbolisch). De administratieve lasten zijn hoger, doordat je een jaarrekening dient op te stellen. Hiernaast geldt een aangifteplicht voor vennootschapsbelasting en zijn er strikte regels voor het uitkeren van dividend. Deze omstandigheden wegen echter niet op tegen de bescherming die een BV biedt.

Wil je investeerders aantrekken of je bedrijf later verkopen? Dan is een BV als rechtsvorm om meerdere redenen aan te raden.

VOF en maatschap: samenwerken met partners

Begin je samen met anderen? Dan komen de vennootschap onder firma (VOF) of – in sommige gevallen – de maatschap in beeld. Bedenk dat net als bij de eenmanszaak, bij een VOF alle vennoten hoofdelijk aansprakelijk zijn voor bedrijfsschulden. Dit betekent dat schuldeisers elke vennoot persoonlijk kunnen aanspreken voor het volledige bedrag, niet alleen voor hun eigen aandeel.

Een maatschap biedt iets meer bescherming: vennoten zijn in principe alleen aansprakelijk voor hun eigen handelingen. Dit maakt een maatschap geschikt voor professionals zoals advocaten, artsen of architecten die wel willen samenwerken maar risico’s willen beperken.

Let op: zonder goede samenwerkingsovereenkomst loop je bij beide rechtsvormen grote risico’s. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als een vennoot wil stoppen, overlijdt of failliet gaat? Leg dit schriftelijk goed vast voordat je begint.

Omzetten van rechtsvorm: plan vooruit

Veel ondernemers beginnen als eenmanszaak en zetten deze later om naar een BV als het bedrijf groeit. Dat kan, maar dit brengt wel kosten en belastingheffing met zich mee. Bij een omzetting wordt de onderneming overgedragen aan de BV, wat fiscaal gezien telt als een ‘verkoop’. Over de goodwill en stille reserves betaal je belasting.

Verwacht je dat je bedrijf snel groeit, hoge winsten maakt of risico’s met zich meebrengt? Begin dan direct met een BV. De extra kosten verdien je snel terug door fiscale voordelen en aansprakelijkheidsbescherming. Plan dus vooruit: denk niet alleen aan vandaag, maar aan waar je over drie jaar wilt staan.

De keuze voor een rechtsvorm is geen formaliteit maar zoals blijkt een strategische beslissing. Laat je goed adviseren door een accountant en jurist, weeg hierbij de risico’s en fiscale gevolgen af en kies de rechtsvorm die het beste past bij jouw ambities.

Heb je vragen over dit onderwerp? Neem vrijblijvend contact met ons op.

Auteur: Niels Vanaken

Doe jij veilig zaken?

Word Open Legal member!

Deel dit artikel
Stel, je hebt geïnvesteerd in een product voor je bedrijf maar al snel blijkt dat het niet voldoet aan je...
Ben jij zzp’er of werk je veel met freelancers? Let dan even op. In 2025 wil de overheid een minimum...
In Nederland is er een nieuwe ontwikkeling die van groot belang is voor zowel huurders als verhuurders: de Wet Betaalbare...
Je overweegt een franchiseformule te kopen of juist je eigen concept uit te rollen via franchising. Het lijkt een win-win:...
De start van je eigen onderneming is altijd spannend. Of je nou je eigen webwinkel begint of besluit om zelfstandig...
Wanneer is sprake van een inbreuk? Van een inbreuk op jouw intellectueel eigendomsrecht is sprake wanneer iemand zonder jouw toestemming...