Wanneer is sprake van een inbreuk?
Van een inbreuk op jouw intellectueel eigendomsrecht is sprake wanneer iemand zonder jouw toestemming handelingen verricht die exclusief aan jou als rechthebbende zijn voorbehouden. Denk bij deze handelingen aan verveelvoudiging, verspreiding, exploitatie of gebruik.
Voorbeelden van inbreuk makende handelingen zijn het voeren van een handelsnaam die jouw bedrijf al in gebruik heeft (inbreuk op het handelsnaamrecht), het plaatsen van logo’s of afbeeldingen op een website zonder jouw toestemming als merkgerechtigde (inbreuk op het merkenrecht) of het illegaal kopiëren van jouw software of boek (inbreuk op het auteursrecht).
Juridische acties?
Uiteraard hoef je als rechthebbende dergelijke inbreuk makende handelingen niet te tolereren. Je kunt juridisch hiertegen optreden. De eerste stap is doorgaans dat je de inbreukmaker aanschrijft om deze in kennis te stellen van de inbreuk en hem te sommeren de inbreuk per direct te staken. Is geen sprake van opzet en is de inbreukmaker zich van geen kwaad bewust, dan zal deze doorgaans gevolg geven aan de sommatie.
Is de inbreukmaker van kwade wil of weigert deze gevolg te geven aan de sommatie, dan kun je overwegen om een gerechtelijke (kort geding) procedure jegens hem te starten. Vermoedelijk zal je sneller daartoe overgaan wanneer de handelwijze van de inbreukmaker leidt tot financiële schade of imagoschade ten aanzien van je bedrijf.
Kort geding procedure
Omdat in intellectuele eigendomszaken het voeren van een kort geding procedure vaak de bewandelde route vormt, staan we hier iets langer bij stil. Besluit je deze gerechtelijke procedure te starten, dan zal je de voorzieningenrechter in de regel vragen om de inbreukmaker te bevelen diens inbreuk makende handeling te staken en gestaakt te houden. Dit laatste kan impliceren dat de inbreukmaker bepaalde handelingen ongedaan dient te maken. Zo kan hem worden bevolen de betreffende inbreuk makende producten uit de markt te halen en deze te vernietigen.
Je kunt je vordering trouwens nog kracht bijzetten door hieraan een dwangsom te verbinden. De inbreukmaker verbeurt dan een dwangsom per dag(deel) dat hij niet voldoet aan het vonnis van de voorzieningenrechter.
Financiële vorderingen
Naast het verzoek om de inbreuk makende handeling te staken, kun je meerdere financiële vorderingen instellen jegens de inbreukmaker. Denk hierbij aan een vergoeding voor geleden schade of de afdracht van de behaalde winst als gevolg van de inbreuk. Ook valt hieronder een vergoeding van de door jou gemaakte proceskosten.
Onder geleden schade kun je verstaan gederfde winst, geleden verlies, waardevermindering en gemaakte kosten. Overigens is het doorgaans niet mogelijk om in een kort geding procedure een volledige schadevergoeding van de inbreukmaker te vorderen. Dit komt omdat de voorzieningenrechter in kort geding enkel een voorlopige voorziening treft en geen definitief oordeel velt. Wel is het zo dat je in bepaalde gevallen alvast een voorschot op de uiteindelijke schadevergoeding kunt vorderen. De volledige schadevergoeding kun je dan via een gewone bodemprocedure vorderen.
Goed om te weten tot slot is dat je als eiser in intellectuele eigendomszaken de werkelijk gemaakte proceskosten op de inbreukmaker kunt verhalen. Dit in tegenstelling tot de meeste andere civiele procedures, waarbij de rechtbank slechts een gedeelte van de gemaakte proceskosten toekent.
Over de auteur: Niels Vanaken is advocaat bij Open Legal Advocaten. Hij staat met name ondernemers bij op diverse juridische terreinen.
